حاملگی خارج رحم

حاملگی خارج از رحم چیست و چه علائمی دارد؟ آیا حاملگی خارج از رحم درد دارد؟ در این مطلب با عوارض حاملگی خارج از رحم، عوامل افزایش‌دهنده‌، علائم و روش‌های درمان این مشکل آشنا ‌شوید. وقتی تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه‌گزینی و رشد کند، حاملگی خارج از رحم شکل می‌گیرد. هیچ راهی برای جابه‌جا کردن و انتقال تخمک بارور به درون رحم وجود ندارد، بنابراین پایان دادن به بارداری تنها راه ممکن برای برطرف کردن مشکل در حاملگی خارج از رحم است. درصد کمی از زنان دچار حاملگی خارج از رحم می‌شوند. اگرچه برخی از عوامل می‌تواند احتمال حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد، اما این مشکل ممکن است برای هر کسی به وجود بیاید و از آنجا که می‌تواند برای مادر بسیار خطرناک باشد، لازم است علائم آن سریع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد. خرید قرص سقط جنین

روش های سقط جنین

https://womennice.com/abortion-methods/

عوارض حاملگی خارج از رحم

تخمک بارور پس از لقاح، از طریق لوله‌های رحم به سمت رحم حرکت می‌کند. اگر لوله‌های رحم آسیب دیده یا مسدود شده باشد و نتواند تخمک را به سمت رحم هدایت کند، احتمال دارد تخمک در لولۀ رحم لانه‌گزینی کند و در آنجا به رشد خود ادامه دهد. حاملگی خارج از رحم بیشتر در لوله‌های رحم شکل می‌گیرد اما در موارد نادر، ممکن است تخمک در تخمدان، دهانۀ رحم یا حتی محل زخم سزارین لانه‌گزینی و رشد کند.

در برخی موارد نیز ممکن است یک جنین به طور طبیعی به دیوارۀ رحم بچسبد ولی یک جنین دیگر در لولۀ رحم یا جای دیگری شروع به رشد کند. به این عارضه بارداری هتروتوپ (Heterotopia) می‌گویند که پدیده‌ای بسیار نادر است. در صورت تشخیص ندادن و درمان نشدن حاملگی خارج از رحم، ممکن است رشد جنین تا زمان پارگی لولۀ رحم ادامه یابد و باعث درد شدید و خونریزی در ناحیۀ شکم شود. این امر می‌تواند باعث آسیب دائمی لولۀ رحم یا از بین رفتن کامل آن شود. اگر خونریزی داخلی بسیار شدید باشد و به سرعت درمان نشود، احتمال مرگ مادر نیز وجود دارد. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبت‌های بعدی در این عارضه اهمیت زیادی دارد.

عواملی که باعث سقط جنین میشود

https://womennice.com/factors-that-cause-abortion/

عوامل اثرگذار در حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم ممکن است برای هر زنی رخ دهد، حتی اگر آنها فاقد عوامل خطرساز شناخته‌شده برای این عارضه باشند. با این حال، برخی زنان بیشتر در معرض ابتلا هستند. برخی از عواملی که احتمال حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد عبارت است از:

جراحی‌های مشکل لوله‌های رحم: جراحی‌های مرتبط با مشکل لوله‌های رحم یکی از علت‌های احتمال وقوع حاملگی خارج از رحم است.

سقط جنین در ماه اول

https://womennice.com/abortion-in-the-first-month/

سابقۀ قبلی حاملگی خارج از رحم: پس از تجربۀ حاملگی خارج از رحم، احتمال وقوع مجدد آن در بارداری بعدی ۱۰ درصد است. اگر سابقۀ دو یا چند حاملگی خارج از رحم داشته باشید، احتمال وقوع مجدد آن حداقل یک به چهار است.

عفونت در دستگاه تناسلی فوقانی: این بیماری به نام التهاب لگن (PID) نامیده می‌شود و اغلب به دلیل درمان نشدن بیماری‌های آمیزشی مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می‌شود. با توجه به این که در برخی موارد این بیماری هیچ علامتی ندارد، ابتلا به هر یک از بیماری‌های آمیزشی می‌تواند خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد، حتی اگر شما از وجود بیماری التهابی لگن آگاه نباشید.

مسائل مربوط به باروری: ناباروری در مواردی به دلیل آسیب‌دیدگی لوله‌های رحم است. اگر در زمان درمان این نوع ناباروری باردار شوید، احتمال وقوع حاملگی خارج از رحم بیشتر از حالت عادی خواهد بود.

بارداری بعد از ۳۵ سالگی: افزایش سن، خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد. این امر می‌تواند به دلیل تغییر در نحوۀ عملکرد لوله‌ها با افزایش سن زنان باشد.

مصرف دخانیات: مصرف سیگار می‌تواند خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. اعتقاد بر این است که مصرف سیگار عملکرد طبیعی لوله‌های رحم را مختل می‌کند.

علائم حاملگی خارج از رحم

این علائم معمولاً در اوایل بارداری پدیدار می‌شود و ممکن است از زنی به زن دیگر متفاوت باشد. با این حال، برخی از زنان هیچ علامتی نشان نمی‌دهند و حاملگی خارج از رحم تنها پس از پارگی لولۀ رحم مشخص می‌شود. شما ممکن است علائمی مشابه یک بارداری عادی داشته باشید، عادت ماهانۀ شما به تعویق بیفتد یا علائمی مانند حساسیت و درد پستان، خستگی و حالت تهوع داشته باشید.

خونریزی پس از سقط جنین

https://womennice.com/bleeding-after-miscarriage/

همچنین ممکن است دچار علائمی مانند احساس سختی و درد در شکم یا خونریزی واژن شوید که ممکن است به صورت پراکنده و خفیف باشد. بهتر است هر علامتی که دارید را جدی بگیرید. برای جلوگیری از پارگی لوله‌های رحم که یکی از وضعیت‌های اورژانس زنان است و می‌تواند سلامت شما را به خطر بیندازد، تشخیص و درمان حتماً باید با شروع اولیۀ بروز علائم صورت گیرد. اگر هر یک از علائم زیر را دارید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

درد یا حساسیت در ناحیۀ شکم یا لگن:

این درد ممکن است ناگهانی، مداوم و شدید یا در برخی موارد کاملاً خفیف و متناوب باشد. این درد معمولاً در زمان فعالیت، خروج مدفوع یا سرفه شدیدتر می‌شود. ممکن است این درد را تنها در یک طرف احساس کنید، اما درد می‌تواند در هر نقطه از شکم یا لگن شما نیز وجود داشته باشد. در برخی موارد این درد به شکل شدید یا خفیف است و می‌تواند همراه با تهوع و استفراغ باشد.

عوارض قرص سقط میزوپروستول

https://womennice.com/misoprostol-abortion-pill-side-effects/

لکه‌بینی یا خونریزی واژن: اگر نتیجۀ تست بیبی چک شما مثبت بود ولی خونریزی واژن یا لکه‌بینی دارید. این وضعیت ممکن است مشابه شروع عادت ماهانۀ خفیف باشد. خون ممکن است به رنگ قرمز یا قهوه‌ای مانند رنگ خون خشک‌شده باشد و به صورت مداوم یا متناوب، شدید و خفیف ادامه یابد.

درد در شانه‌ها: دل‌درد و خونریزی ممکن است عوامل زیادی داشته باشد، اما درد شانه، به خصوص هنگامی که دراز می‌کشید، یکی از جدی‌ترین نشانه‌های پارگی لوله‌های رحم در حاملگی خارج از رحم است که نیاز به مراقبت سریع پزشکی دارد. علت درد، خونریزی داخلی است که موجب تحریک اعصابی می‌شود که به شانه‌ها می‌رود.

نبض ضعیف، تپش قلب یا غش: در صورت پارگی لولۀ رحم ممکن است دچار علائمی مانند شوک، نبض ضعیف، تپش قلب، رنگ‌پریدگی پوست، سرگیجه یا غش شوید. در این صورت باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

هنگامی که شما در حال درمان ناباروری هستید، پزشک، بارداری شما را با دقت تحت نظر خواهد گرفت و امکان به وجود آمدن این عارضه در شما بسیار کم است، اما با این حال، با مشاهدۀ هر یک از علائم بالا در خود، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.

تشخیص حاملگی خارج از رحم

تشخیص حاملگی خارج از رحم چندان آسان نیست. اگر علائم اولیۀ حاملگی خارج از رحم را داشته باشید، پزشک با معاینه، آزمایش خون و سونوگرافی برای تشخیص حاملگی خارج از رحم اقدام خواهد کرد. این موارد تشخیصی در زیر آمده است:

معاینات پزشکی

پزشک ممکن است در طول معاینه با بررسی برخی از علائم حیاتی، احتمال حاملگی خارج از رحم را بررسی کند. این علائم شامل معاینات واژینال و شکم است. اگر هنگام معاینۀ واژن و دهانۀ رحم، دردی در ناحیۀ لگن وجود داشته باشد، احتمال حاملگی خارج از رحم بالا خواهد بود. پزشک هر گونه خونریزی یا ترشح واژینال را نیز بررسی خواهد کرد. همچنین پزشک در این معاینه به دنبال تغییراتی در اندازۀ رحم یا تخمدان و وجود هر گونه تودۀ شکمی خواهد بود.

در صورت وجود درد هنگام معاینۀ شکمی نیز احتمال حاملگی خارج از رحم بالا خواهد بود. درصورتی‌که پزشک احتمال حاملگی خارج از رحم را در این معاینات بالا بداند، با انجام سونوگرافی و آزمایش خون از این موضوع مطمئن خواهد شد.

آزمایش خون و ادرار

پزشک به منظور بررسی سطح هورمون hCG ممکن است آزمایش خون یا ادرار تجویز کند. اگر سطح این هورمون به اندازۀ کافی بالا باشد که دلیلی برای بارداری است ولی در عین حال کمتر از میزان معمول در این مرحله از بارداری باشد، احتمال ابتلا به حاملگی خارج از رحمی وجود دارد.

با این حال، اگر سایر علائم مربوط به حاملگی خارج از رحم را نداشته باشید و پزشک نتواند به طور قطع این موضوع را تشخیص دهد، آزمایش خون ظرف ۴۸ ساعت آینده نیز تجویز خواهد شد. اگر سطح hCG به اندازۀ مورد انتظار افزایش نیافته باشد، می‌تواند نشانۀ حاملگی خارج از رحم یا سقط شدن جنین باشد.

سونوگرافی

اگر فرد در هفتۀ ششم بارداری باشد و آزمایش خون نشان‌دهندۀ بارداری است و همین‌طور در سونوگرافی عادی، جنین یا ساک حاملگی در رحم مشاهده نشود، می‌تواند به معنی حاملگی خارج از رحم باشد. در این صورت پزشک با استفاده از سونوگرافی واژینال به دقت رحم و لوله‌های رحم را بررسی می‌کند. پزشک ممکن است به دلیل کوچک بودن تخمک لقاح‌یافته یا سایر مشکلات نتواند محل حاملگی خارج از رحم را تشخیص دهد. اما وجود علائمی مانند خونریزی یا وجود توده در لولۀ رحم و تخمدان، احتمال وجود حاملگی خارج از رحم را بالا می‌برد.

اگر هیچ‌کدام از علائم حاملگی خارج از رحم را ندارید و پزشک نیز در سونوگرافی نتواند به طور قطع این موضوع را تأیید یا رد کند، ممکن است بارداری شما هنوز در مراحل اولیه باشد یا جنین شما سقط شده باشد. به همین دلیل تا زمانی که درد نداشته باشید، پزشک با انجام آزمایش هورمونی و سونوگرافی شما را تحت نظر خواهد داشت و این نظارت تا زمانی ادامه خواهد یافت که پزشک از تشخیص خود مطمئن شود یا علائم شما بیشتر شود.

اگر پزشک نتواند در مورد سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم نظر قطعی بدهد، ممکن است با استفاده از عمل لاپاراسکوپی، لوله‌های رحم را با دقت بیشتری بررسی کند. در این عمل، دوربین کوچکی از طریق یک برش ریز وارد شکم شما می‌شود.

درمان حاملگی خارج از رحم

درمان این عارضه با دقت در تشخیص آن، بزرگی جنین و امکانات موجود پزشکی در ارتباط است. روش‌های درمانی حاملگی خارج از رحم در زیر آمده است:

درمان دارویی

اگر پزشک تردیدی در مورد حاملگی خارج از رحم نداشته باشد و جنین نیز نسبتاً کوچک باشد، ممکن است پزشک از درمان دارویی استفاده کند. در این روش دارویی به نام متوترکسات (Methotrexate) برای فرد تجویز می‌شود. این دارو که از طریق عضله تزریق می‌شود، به وسیلۀ جریان خون به جنین می‌رسد و باعث توقف رشد سلول‌های جفت و در نتیجه پایان یافتن بارداری می‌شود و با گذشت زمان، سلول‌های جنین جذب بدن شما می‌شود. با آغاز اثربخشی دارو، ممکن است کمی درد شکم یا گرفتگی ماهیچه‌ها و احتمالاً تهوع، اسهال و استفراغ داشته باشید.

در این مدت باید از مصرف الکل، مسکن‌های غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن و هر مولتی‌ویتامین یا مکمل دیگر حاوی فولیک اسید و همچنین رابطۀ جنسی، فعالیت‌های شدید و نور خورشید پرهیز شود. پس از آن، برای بررسی سطح هورمون hCG و اطمینان از حذف باید چند آزمایش خون انجام شود. این آزمایش‌ها تا زمانی که سطح هورمون به صفر برسد، معمولاً چند هفته ادامه خواهد یافت. اگر در مدت درمان دارویی، هر گونه نشانه‌ای مانند درد شدید شکم، درد شانه، خونریزی شدید یا نشانه‌های شوک مانند نبض ضعیف، تپش قلب، رنگ‌پریدگی پوست، سرگیجه یا غش داشتید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

جراحی لاپاراسکوپی

اگر فرد در مرحله‌ای از بارداری باشد که دیگر درمان دارویی مؤثر نیست یا درد و خونریزی داخلی شدید وجود داشته باشد یا فرد مبتلا به بیماری‌ای است که امکان استفاده از درمان دارویی امکان‌پذیر نباشد، نیاز به عمل جراحی است. اگر وضعیت فرد پایدار باشد و جنین نیز به اندازۀ کافی کوچک باشد، می‌توان آن را از طریق جراحی لاپاراسکوپی خارج کرد. متخصص زنان و زایمان می‌تواند لوله‌های رحم را با استفاده از دوربین کوچکی که از طریق برش باریک ناف وارد شکم شده است، بررسی و در صورت نیاز، جنین یا بافت باقی‌مانده را خارج کند. در این روش، امکان حفظ لوله‌های رحم وجود دارد.

با این حال اگر آسیب لوله‌ها جدی باشد یا فرد خونریزی شدیدی داشته باشد، ممکن است نیاز به خارج کردن لولۀ رحم نیز باشد. جراحی لاپاراسکوپی نیاز به بیهوشی عمومی، تجهیزات ویژه و جراح باتجربه دارد و بهبودی کامل آن در حدود یک هفته به طول می‌انجامد. در این روش نیز مانند درمان دارویی، نیاز به چند آزمایش خون پس از عمل جراحی برای بررسی سطح هورمون hCG و اطمینان از حذف کامل  است. این آزمایش‌ها تا زمانی که سطح هورمون به صفر برسد، حدود چند هفته ادامه خواهد یافت.

جراحی شکمی

در برخی موارد، در صورت وجود زخم گسترده یا خونریزی شدید در شکم و همین‌طور اگر جنین بیش از حد بزرگ باشد، نمی‌توان از تکنولوژی لاپاراسکوپی استفاده کرد. در این حالت، نیاز به عمل جراحی شکمی دارید. برای این عمل، داروی بیهوشی به شما تزریق می‌شود و متخصص زنان و زایمان پس از باز کردن شکم، جنین را از آن خارج می‌کند. در این روش نیز مانند جراحی لاپاراسکوپی، امکان حفظ یا خارج کردن لولۀ رحم بسته به وضعیت بیماری است. پس از عمل، نیاز به شش هفته استراحت دارید. در زمان التیام زخم ممکن است احساس نفخ و درد شکم یا ناراحتی داشته باشید.

اگر Rh خون مادر منفی باشد، پس از درمان حاملگی خارج از رحم، پادتن Rh به شما تزریق خواهد شد. مگر این که Rh خون پدر کودک نیز منفی باشد.

What is an ectopic pregnancy

بارداری مجدد بعد از حاملگی خارج از رحم

هرچه حاملگی خارج از رحم زودتر تشخیص داده و درمان شود، آسیب کمتری به لوله‌های رحم تخمدان وارد می‌شود. و احتمال تولد کودکی سالم در بارداری آینده بیشتر خواهد بود. حتی اگر یکی از لوله‌های شما برداشته شود، باز هم می‌توانید بدون کمک از روش‌های باروری حامله شوید. البته به شرطی که لولۀ دیگر شما وضعیت طبیعی داشته باشد. با این حال، اگر اولین حاملگی خارج از رحم شما به علت آسیب به لولۀ رحم در اثر عفونت یا بسته شدن لولۀ رحم باشد. احتمال این که لولۀ دیگر هم آسیب دیده باشد بسیار زیاد است.

این مسئله می‌تواند احتمال باروری را کاهش و  را در آینده افزایش دهد. اگر قادر به لقاح طبیعی به دلیل آسیب‌دیدگی لوله‌های رحم نیستید، می‌توانید از روش‌های درمان ناباروری مانند لقاح خارج از رحم یا IVF استفاده کنید.

Ectopic Pregnancy